Śmierć i przemijanie wpisane jest w ludzkie życie. Trudno jest o tym rozmawiać dorosłym a co dopiero mówić o tym z dzieckiem.
Co powinniśmy powiedzieć, kiedy dziecko spyta, kto leży w grobie?
Należy odpowiedzieć zgodnie z prawdą, iż leży tam ciało zmarłej osoby. Jeśli jesteś osobą wierzącą, to możesz dodać iż bliscy zmarli są myślach tych którzy żyją. Nie mów dziecku, że po śmierci nie ma nic, oszczędzaj też opisu pochówki itp. Będzie to dla dziecka zbyt drastyczne.
Jak dziecko zapyta, po co chodzi się na cmentarz?
Należy wyjaśnić, iż jest to rodzajem „odwiedzin” u zmarłych osób, że zapalając znicz dajemy dowód pamięci o zmarłych. Można w takiej sytuacji opowiedzieć maluchowi o członkach rodziny którzy zmarli np. czym zajmowali się za życia, jacy byli. Można przy okazji pokazać fotografie. Mówiąc o śmierci trzeba to robić spokojnie. Nie używać słów których mogłoby się przestraszyć.
Jak powiedzieć dziecku, że umarł ktoś bliski?
Nie używaj słów „zasnął snem wiecznym” lub „odszedł na zawsze” –ponieważ dziecko nabierze bojaźliwych skojarzeń co do snu czy tego, że mama wychodzi rano do pracy i też może nie wrócić. Powiedz dziecku, że bliska osoba zmarła i nigdy już jej nie zobaczy, bo jest już w niebie. Dziecko może różnie reagować np. złością, agresją, albo poczuciem winy.
Należy pozwolić mu na przeżywanie żałoby po swojemu.
Ile dziecko może mieć lat, by mogło pójść na pogrzeb?
Najlepiej by było to dziecko w wieku szkolnym. Przed takim wydarzeniem trzeba koniecznie przygotować dziecko. Opowiedzieć mu mniej więcej o pogrzebie i ceremonii. Zaniedbanie tego tematu może spowodować iż dziecko będzie źle kojarzyć pogrzeb i temat z nim związany na całe życie.
Jak odpowiedzieć kiedy maluch pyta, kiedy umrze?
Jeśli dziecko pyta o to, bez wyraźnego powodu np. przy okazji pogrzebu kogoś z bliskich to takie pytanie może być związane z niskim poczuciem bezpieczeństwa dziecka. Jeśli maluch często mówi o śmierci i obawia się własnej śmierci, może to być objawem depresji.
Jak dzieci pojmują śmierć?
Dzieci do 3 lat są w stanie reagować na smutek innych. Odczuwają, że coś się stało, zaś śmierć pojmują jako czyjąś nieobecność. Do 5 rok życia dziecko nie pojmuje realności śmierci, nie zdaje sobie sprawy z tego, iż życie trwa gdzieś indziej. Dzieci w przedziale 6–8-lat kojarzyć będą śmierć ze starością. Dzieci 9–12-latnie wiedzą, że śmierć jest nieodwracalna, ale jeszcze nie potrafią zrozumieć rozkładu ciała, czy też obecności duszy gdzieś indziej.